Halollik — rizq, xayr-baraka manbai
Halollik — rizq, xayr-baraka manbai
Halollik – shariatimizda eng asosiy masalalardan biri hisoblanadi. Zero, har bir musulmon bajargan solih amallarining Allohning dargohida qabul bo‘lishi, farzandlarining salohiyati, oilasining farovonligi, aynan yeydigan luqmasining halol, kasbi-korining shariat ko‘rsatmalariga muvofiq bo‘lishiga bog‘liqdir.
Dunyoni deb oxiratni, oxiratni deya dunyoni tashlab qo‘ymaslik kerak
Inson jism va ruhdan tarkib topgan eng mukarram zot. U tug‘ilganidan boshlab doimo komillikka intilib yashaydi. Umri davomida kishi oilaviy tarbiya, o‘rgangan bilimlari, atrof-muhit ta'siri va boshqa omillar asosida shakllanadi, dunyoqarashiga ko‘ra, o‘zi uchun komillik mezonini belgilaydi.
Islomda bag‘rikenglik
Islom o‘zining ilk davridayoq bag‘rikenglik dini sifatida namoyon bo‘ldi. Jahon dinlarining ichida faqat Islomda e'tiqod erkinligi ochiq-oydin e'lon qilingan: Baqara surasining 256-oyatida: «Dinda zo‘rlash yo‘q»-deyilgan. Payg‘ambarimiz (s.a.v) bu borada islom ummatigagina emas, butun insoniyatga ibrat-namuna bo‘ldilar. U zot Madinaga hijrat qilganlarida davlat ishlaridagi birinchi ishlari o‘sha yerlik yahudiylar bilan ularning aqidalarini hurmat qilishga asoslangan ahdnoma tuzish bo‘ldi. Janob Rasululloh ahli kitobdan bo‘lgan qo‘shnilari bilan yaxshi munosabatda bo‘lar, hadya berib, ulardan ham qabul qilardilar. Madinaga Habashiston nasroniylarining vakillari kelganida, ularni masjidga tushirib ziyofat berdilar va xizmatlarini qildilar. Hattoki Najron nasroniylari kelganida, ularga masjidning bir tomonida ibodat qilishga ijozat berdilar. Rasululloh o‘zlari namuna bo‘lgan holda butun ummatni insonlar o‘rtasidagi munosabatda halimlikka, bag‘rikenglikka chaqirdi.
Jaholatga qarshi ma'rifat bilan kurashmoq zamon talabi
Ma'lumki, yigirma birinchi asr axborot asri bo‘lib, hozirgi davr avlodi globallashuv jarayoni shiddatli tus olgan zamonda yashamoqda. Aynan yosh avlod turli ko‘rinishdagi g‘oyaviy xurujlar nishoniga aylangani ham hech kimga sir emas.
Soxta salafiylar Qabrlarni ziyorat qilish shirk amallardan sanashadi. Bu toifalar o‘z davrida Madinada sahobalar qabrlarini buzish bilan kifoyalanib qolman, Muhammad payg‘ambariing qabrlarini vayron qilishga urnshpgacha yetib borshpgan. Xanafiy mazhabida:
Qabrlarni ziyorat qilish islom dinida mandub (mustahab) amal hisoblanib, uning o‘ziga xos odobi mavjud. O‘tganlar xotirasini yodga olish dunyoning o‘tkinchi ekanini his etish, shu orqali kishini boshqalarga zarar yetkazishdan, gunoh ishlardan saqlash va ezgu amallarni qilishga undaydi.
Diniy va milliy qadriyatlar
Islom dini yurtimizga kirib kelganiga o‘n asrdan oshdi. Xalqimiz dinga amal qilishda boshqa xalqlardan qolishmagan. Diniga amal qilmaydigan, uni bilmaydigan xalqdan olimlar chiqmaydi. Buning yaqqol namunasi sifatida IX asrdayoq turli sohalardagi buyuk olimlar yetishib chiqqanini ko‘rsatish mumkin. Ulamolar orasida bir gap bor: “Qur'on Arabistonda nozil bo‘ldi, Misrda o‘qildi, Movarounnahrda unga amal qilindi”. Bu gap bejizga emas. Chunki tarix gapimizga guvoh. Yozma manbalar, xalq og‘zaki ijodi va xalq ijtimoiy hayotiga nazar solsak, tahlil qilsak dinimiz ta'limoti milliy qadriyatlarimiz aksariyatining asosi ekani namoyon bo‘ladi.
Islom tinchlikparvar din
O‘zbekistonda 16 ta diniy konfessiya bo‘lib 2000 dan ziyod diniy emin erkin faoliyat ko‘rsatayotgani ham mamlakatimizda xukm surayotgan hamjixatlik va diniy bag‘rikenglikning amaliy ifodasidir .
CHAQIMCHILIK HAQIDA
Islom dini kishilarni yaxshilikka chorlash bilan birga barcha yomonliklardan, jumladan til ofatlaridan himoya qilish choralarini ham ko‘radi.Til ofatlari juda ko‘p, shulardan: befoyda so‘zlarni gapirish, botil, gunoh ishlarni so‘zlash, fahsh, so‘kish, odobsiz, axloqsiz, chaqimchilik va shunga o‘xshash so‘zlarni aytish, o‘zgalarni mazahlash va ustidan kulish, sirni oshkor qilish, yolg‘on so‘zlash, g‘iybat va boshqalar. Xullas, ro‘yxatni davom ettirish mumkin. Bularning hammasi qoralangan va qaytarilgan amallardir. Chunki bu so‘zlarning zamirida yomonlik va malomat bor.
Mumtoz tasavvuf va zamonaviy tariqatchilik (6-davomi)
Shuni alohida ta'kidlash lozimki ayrim tarriqatchilar xalqona tabobat usullari orqali davolash, turli o‘t damlamalar tayyorlab sotish, sufiy tabobati, sufiy gimnastikasi, sufiy jang san'ati kabi markazlarni ochib, shu orqali odamlarning e'tiborini jalb qilish usullaridan ham foydalanishmoqda.
Yaxshilikni yaqinlardan boshlash
Darhaqiqat, dinimiz ta'limotida hamma masalalar haqida ochiq oydin bayon qilingan. Jumladan yaxshilikning fazilati va zararlari ham bayon qilingan bo‘lib, islom dinida yaxshilikni avval o‘z yaqinlaringdan boshlanglar deb buyurilgandir. Yaqinlarga qilinadigan yaxshilik esa shar'iy istilohda silai rahm deyiladi. “Silai rahm” iborasi arabcha so‘z bo‘lib, u qavmu qarindoshlik rishtalarini mahkam bog‘lash ma'nosida tushuniladi.
Zamonaviy Missionerlik uyushmalari (davomi)
Missionerlik faoliyati mafkuramiz uchun yot unsur bo‘lib qolmay, balki ma'naviyatimiz rivoji uchun ham to‘siqdir. Yaqindagina siyosiy mustaqillikka erishganimizda, nima, endi ma'naviy qulga aylanamizmi? Ayting, missioner nayrangbozlarning qo‘g‘irchog‘i bo‘lishimiz kerakmi?
“MENDAN KEYIN XALIFALIK O‘TTIZ YIL”
Ma'lumki, Islom dinining ilk davrlarida musulmonlar jamiyatining idora qilinishi payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi va sallam boshqaruvlarida bo‘lgan. Ul zot vafotlaridan so‘ng musulmonlar jamiyati xalifalar boshqaruviga o‘tadi. Keyinchalik Islom sarhadlari kengayib xalifalik ham turli hududlarga bo‘linib ketadi va alaloqibat musulmon o‘lkalarida nomi xalifalik, boshqaruv tuzumi esa mulkchilikka, ma'lum bir hududlarga asoslangan podshohliklar vujudga keladi. Ular rasman xalifalik deb nomlansada, aslida davlat boshqaruvi podshohlik tuzumi ko‘rinishida edi. Vaqtlar o‘tishi bilan u davlatlar ham xalifalik deb atalmay, o‘z nomi bilan podshohlik, sultonlik deb yuritila boshlandi. Aslida ham shunday bo‘lishi kerak edi. Chunki, aytib o‘tganimizdek, u davlatlardan faqat xalifalik degan nom qolgan edi xolos.
