Жамият

NAVRO‘Z QANDAY BAYRAM?

Hijriy-shamsiy taqvim bo‘yicha Quyoshning birinchi burjga va oyning o‘n ikki burjdan biri – hamalga kirishi bilan Navro‘z, shu bilan birga, yangi (shamsiy) yil kirib keladi. Besh ming yillik tarixga ega bu bayram inson va tabiat uyg‘unligi ramzidir.

Buruj surasi 1-oyatida Alloh taolo aytadi: «Qasamyod etaman (o‘n ikkita) burjlarga ega osmon bilan». Bu o‘rinda burjlardan murod osmondagi Quyosh va Oy burjlaridir.

Furqon surasining 61-oyatida esa: «Osmonda burjlarni bunyod etgan va unda chiroq (Quyosh) va nurafshon Oyni paydo qilgan Zot barakotli (buyuk)dir».

 

Isrof baraka zavolidir

Isrof so‘zi lug‘atda “chegaradan chiqish” ma'nosini anglatadi. Istilohda esa moddiy sarf xarajatlarda o‘z ifodasini topadi.

 

Qo‘shnichilik xaqlari

Alloh taolo bashariyatni ikki dunyo  yaxshiliklarga yetadigan, ularning xayotini tartibga solib turadigan juda go‘zal odob-axloqlarni berdi. Bu borada Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam juda chiroyli o‘rnak va namuna bo‘ldilar.

 

JANOZA MAROSIMIGA DOIR FIKXIY MASALALAR

Janozaning lug‘atdagi ma'nosi «satr» ya'ni to‘sish, bekitishdir. Tobutga solingan mayyit ham to‘silgan bo‘ladi.

Nabiy sollallohu alayhi va sallam: Kim bir mayyitni yuvsa-yu, uni satr qilsa, gunohlaridan xuddi onasidan tug‘ilgan kunidek bo‘lib chiqadi- dedilar.

 

MUNOSIB QO‘SHNICHILIK!

Alloh taolo insonlarni nafaqat o‘ziga ibodat qilishga, balki shu bilan birga jamiyatda odamlar orasida mehribonlik rishtalarini bog‘lashga ham buyuradi. Xalqimizda ota-onaga, qarindoshlarga yaxshilik qilish, salomlashish, kasallarni ziyorat qilish, ustozlarni hurmat qilish, musulmon bo‘lsa-bo‘lmasada atrofdagi odamlarga yaxshilik qilish va shu kabi insonlar o‘rtasini isloh qilishga qaratilgan ijtimoiy odoblar juda ko‘p. Bir qarashda bu amallar ota-bobolarimizdan o‘tib kelayotgan qadriyatdek tuyulsada, aslida bularning asoslari dinimizga borib taqaladi. Bu ijtimoiy odoblardan qay birini olib qaramang, hammasi bir necha asrlar oldin Qur'oni karimda yo Rasululloh (s.a.v) hadislarida bayon qilinganini bilamiz. Mana shuning uchun jamiyatda insoniy fazilatlarni mustahkamlashda dinning o‘rniga yuksak baho bergan.

 

KASALLIK YUQISHI YO‘Q, EHTIYOT BO‘LISH YAXSHI

Bugungi kunda Koronavirus kasalligining keng tarqalmasligi va oldini olish uchun mamlakatimizda barcha zaruriy choralar ko‘rilmoqda. Fuqarolarimizning tahlikaga tushishi aslo kerak emas. Bu ofatni yengib o‘tish eng avvalo, har birimizning o‘zimizga bog‘liq. Birinchidan, shaxsiy gigena qoidalariga rioya etishmimiz, tegishli himoya vositalaridan foydalanish va boshqa zaruriy ehtiyot choralarini ko‘rish, kasallikning oldini olish bo‘yicha tibbiyot xodimlarining tavsiyalariga qat'iy amal qilish orqali o‘zimiz hamda yaqinlarimizni koronavirus infeksiyasidan bemalol himoyalashimiz mumkin.

 

Xotirjamlik yarim sog‘likdir

Rivoyatlarda keltirilishicha, bir zamonlar Bog‘dod shahriga o‘t tushib, uylar birin-ketin yona boshlagan ekan. Ana shunday xonadonlarning birida yosh bolalar qolib ketibdi. O‘sha yerdan o‘tayotgan bir solih kishi bolalarning ota-onasi ko‘tarayotgan dod-faryodni eshitib, o‘ylab ham o‘tirmasdan o‘t ichiga kirib bolalarni olib chiqibdi. Hayratlisi shu ediki, u odamning bir dona tuki ham kuymagandi. Go‘daklarning ota-onasi cheksiz quvonib u odamga o‘n tilla tanga uzatsa, u kishi “tillalarni oladigan odam bo‘lganimda olovdan sog‘ chiqmas edim” deya javob bergan ekan.

 

Obodlik ko‘ngildan boshlanadi

Inson har bir ishni bajarishdan oldin uni qalbida niyat kiladi. Undan keyin esa uni bajarishga harakat qiladi. Yuragi toza odamlar hamisha yaxshilikni niyat qilib, shuni amalga oshirish payida bo‘lishadi. Natijada ularning qalbida yomonlikka joy qolmaydi. Alloh taolo Qur'oni Karimda marhamat qiladi: “U sizlarni yerdan paydo qildi va ungi sizni obodligi uchun qo‘ydi” (Hud surasi, 61- oyat).

 

Ayol- mo‘tabar zot!

Ayol - avvalo onamiz, hayot yo‘limizdagi yo‘ldoshimiz, opa- singlimiz, qizimizdir. Alloh taolo insonni azizu mukarram etib, uni juft holida yaratdi. Ayol oilaning chirog‘i, farzandlar tarbiyalovchisi hamda insoniyat silsilasini davom ettirish uchun onalik baxti va mas'uliyati berilgan zotdir. Qur'oni karimda bunday deyiladi: "Uning alomatlaridan (yana biri) – sizlar (nafsni qondirish jixatidan) taskin topishingiz uchun o‘zlaringizdan juftlar yaratgani va o‘rtangizda inoqlik va mehribonlik paydo qilganidir. Albatta, bunda tafakkur qiladigan kishilar uchun alomatlar bordir".

 

“Biliming osmonga yetgan bo‘lsa ham, boshqalar ilmiga quloq sol har dam!”

Urgut tumani bosh imom-xatibi Shodi domla HAQBERDIYEV bilan suhbat

 
 
 
O‘qish uchun ushbu tugmani bosing