DABDABA KIMGA KERAK?!
Mamlakatimizda ko‘plab yurtdoshlarimiz muborak “Umra”, muborak “Haj” ibodatlari uchun yaratib berilayotgan qulay imkoniyatlardan foydalanib, bu ulug‘ ibodatlarni amalga oshirib kelmoqdalar. Darhaqiqat, bu ibodatlar – ham jismoniy, ham moliyaviy ibodat bo‘lib, kishilar uy-joyi, mol-dunyosi, oilasini ma'lum bir muddatga tark qilib, Allohning huzuriga aziz mehmon bo‘lish uchun qilinadigan safardir. U yerda boy-badavlat, qambag‘al, millati, jinsi, rangi, tili, irqi, dunyoviy maqomidan qat'iy nazar, barcha ziyoratchilar bir xil kiyimda, bir hil holatda ibodat qiladilar. Chunki Alloh huzurida hamma barobardir.
Kiyim avratlarini berkitadi va kishiga ziynat bo‘lib xizmat qiladi.
Kiyim – inson ziynati. U kishining ma'naviyati, madaniyati, didi va dunyoqarashining yorqin ko‘zgusidir. Kiyim insonni issiq-sovuqdan saqlaydi, avratlarini berkitadi va kishiga ziynat bo‘lib xizmat qiladi.
“Avrat” so‘zi arabcha bo‘lib, inson o‘z qadri va hayosini asrab qolishi uchun badanining bekitadigan a'zolarini anglatadi. Inson tanasining ko‘zdan yashirilishi va namozda yopiq turishi farz qilingan, ko‘rsatish va qarash harom bo‘lgan qismi – avratdir.
QO‘LLAR UCH XIL BO‘LUR...
Abu Dovudning rivoyatida:
«Qo‘llar uch xil bo‘lur. Allohning qo‘li oliydir. Beruvchining qo‘li undan keyin turur. So‘rovchining qo‘li pastki qo‘ldir. Ortiqchasini ber va o‘z nafsingni (jilovlashda) ojizlik qilma», deyilgan.
Farzand tarbiyasi — mas'uliyat va ulug‘ sharaf
Muqaddas islom dini ta'limotida kishining farzand tarbiyasi, ahli oilasi ravnaqi, farovonligi, moddiy va ma'naviy kamoloti yo‘lida mehnat qilishi eng ulug‘ ajru savobli amallardan hisoblanadi. Shuningdek, o‘ta muhim amallardan hisoblanib, mas'uliyat ham yuklaydi. Farzand tarbiyasi bilan shug‘ullanish ikki dunyo saodatini qo‘lga kiritish deya ta'lim beradi.
BOLALAR TARBIYASIGA DOIR FOYDALI MASLAHATLAR
Barchamizga ma'lumki, farzand inson hayotining mazmuni, nasl-nasabini davom ettiruvchisi, oilaning mustahkam zanjiridir. Yaxshi, solih va barkamol farzand ota-onaning baxt-iqboli, ikki dunyo saodatiga yetishtiruvchi dilbandi. Farzandlar «Jannat rayhonlari» deb tavsiflanishi bejiz emas. Ammo u odobli, yaxshi fazilatlar sohibi bo‘lgandagina ota-onasiga rahmat va baxt-xursandchilik keltiradi. Oila qurish va solih farzandlar ko‘rishni orzu qilmagan inson bo‘lmasa kerak.
CHAQIMCHILIK HAQIDA
Islom dini kishilarni yaxshilikka chorlash bilan birga barcha yomonliklardan, jumladan til ofatlaridan himoya qilish choralarini ham ko‘radi.Til ofatlari juda ko‘p, shulardan: befoyda so‘zlarni gapirish, botil, gunoh ishlarni so‘zlash, fahsh, so‘kish, odobsiz, axloqsiz, chaqimchilik va shunga o‘xshash so‘zlarni aytish, o‘zgalarni mazahlash va ustidan kulish, sirni oshkor qilish, yolg‘on so‘zlash, g‘iybat va boshqalar. Xullas, ro‘yxatni davom ettirish mumkin. Bularning hammasi qoralangan va qaytarilgan amallardir. Chunki bu so‘zlarning zamirida yomonlik va malomat bor.
BEMOR KO‘RDI ODOBLARI
Alloh taolo bashariyatni yaratgan ekan behisob ne'matlar bilan siylagan. Inson uchun berilgan ne'matlardan ikkitasi ba'zida boy beriladi. Bu- sihat-salomatlik va xotirjamlikdir.
Odob inson hayotining go‘zalligidir
Darhaqiqat, hayotning yanada chiroyli va go‘zal bo‘lib davom etishligi insonning odob-axloqiga bog‘liq. Bizning tilimizda "odob" tarzida talaffuz qilinishga odatlanib kolingan, arabcha "adab" so‘zi aslida "madaba" o‘zagidan olingan. Ma'daba esa odamlarni yaxshilikka, manaviy ziyofatga chaqirishni anglatadi. Odob ham odamlar doimo da'vat qilinadigan manaviy “ma'daba” ya'ni ziyorat bo‘lgani uchun shu nomni olgan. Demak, odob yaxshilik demakdir.
YOSHI ULUG‘LARNI E'ZOZLASH ISLOM SHIORLARIDAN
“Imom Ash'ariy aytadilar: Soch-soqoli oqargan musulmonni, Qur'onni yod olib, unda haddan oshmagan va uni tark qilmagan kishini va adolatli hukmdorni e'zozlash Allohni ulug‘lashdandir” (Imom Buxoriy rivoyati).
Internet va uyali telefon aloqalari odobi
Alloh taolo biz insonlarga bergan ne'matlarini sanab sanog‘iga yetolmaymiz. Qancha shukronasini qilsak oz. Ilm-fan va texnika taraqqiyoti tufayli erishilayotgan qulayliklar bilan birga, muammolar ham paydo bo‘lmoqda. Ularni hal etish yangi ixtiro etilgan uskunalardan foydalanish odoblariga rioya etishimizga bog‘liq.