Оила

Ватанни севмоқ иймондандир !

Инсон туғилиб ўсган жойи унинг ватани бўлади. Инсон бу дунёда ҳаёт кечирар экан ўз ватани, оиласи, яқинларига бўлган муҳаббати жўш уриб туради. Тарихдан бизга маълумки, ота боболаримиз мана шундай Тинч, Фаравон, озод ва обод  ватанни қуриш йўлида жон фидо қилиб ўтишган. Негаки ватанга бўлган муҳаббат уларни шу йўлда ўз жонларини фидо қилишга чорлаган. Ҳеч ким ҳеч қачон ўз диёрини душманга раво кўрмайди ҳаттоки бир қарич ери учун ҳам ўз жонини фидо қилади. Ватанга бўлган муҳаббат шундай ҳиссиётки уни тушунтириб беришга сўз ожиз. Ватандан узоқда бўлган инсонни қалби доимо соғинчда, ўз юртига қайтиш армонида бўлади. Тарихда бундай ҳодисалар жуда кўплаб юз берган. Бунга мисол қилиб, Ҳазрати Қусам ибн Aббос (р.а) нинг вафотларидан олдинги ҳолатларини келтирмоқчиман.

 

ВИСОЛ КЕЧАСИ

Ҳаётимизда учрайдиган ҳар қандай масалада Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг суннатларидан жавоб топишимиз мумкин. Дастлабки маълумот Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг куёвлари ҳазрати Али розияллоҳу анҳунинг қизлари Фотимаи Заҳро розияллоҳу анҳонинг олдиларига тўйдан кейин биринчи киришларидан олдин қилган ишлари ва дуолари ҳақидадир.

 

Яхшиликни яқинлардан бошлаш

Дарҳақиқат, динимиз таълимотида ҳамма масалалар ҳақида очиқ ойдин баён қилинган. Жумладан яхшиликнинг фазилати ва зарарлари ҳам баён қилинган бўлиб, ислом динида яхшиликни аввал ўз яқинларингдан бошланглар деб буюрилгандир. Яқинларга қилинадиган яхшилик эса шаръий истилоҳда силаи раҳм дейилади. “Силаи раҳм” ибораси арабча сўз бўлиб, у қавму қариндошлик ришталарини маҳкам боғлаш маъносида тушунилади.

 

ЭРТА НИКОҲНИНГ САЛБИЙ ОҚИБАТЛАРИ

Барчаларингизга яхши маълумки, ислом таълимотида инсоннинг жони, ақли ва унинг соғлигини сақлаш, муҳофаза қилиш энг муҳим мақсадлардан. Инсон учун энг бебаҳо бойлик бу соғлик саломатликдир. Уни асраш эса ҳар биримизга омонат қилиб берилган. Бироқ саломатлик каби илоҳий неъматни қадрини баъзида йўқотиб, унутиб қўяётгандекмиз.

 

КЕЧИРИМЛИ БЎЛИШГА ЎРГАНАЙЛИК!

Ҳадиси шарифларда мўмин-мусулмонлар бир-бирларига биродар, ака-ука бўлишлари керак. Ораларидан гап-сўз ўтган, оғир ботадиган гап айтган, иш қилган бўлсалар, уларни кўнгилдан чиқариб ташлаш учун шариатда уч кун муҳлат берилган. Мусулмон одам уч кун ичида ҳовридан тушсин, ўз-ўзига насийҳат қилсин ва уч кундан оширмасдан ярашиб олсин, бундай аразлашиб юришни ўзига эп кўрмасин дея таъкидланган.

 

Вояга етмаган ва яқин қариндошлар орасидаги никоҳнинг салбий оқибатлари

Барча махлуқотни жуфт қилиб яратган ва инсонни никоҳ билан шарафлантирган Аллоҳ таолога беҳад ҳамду сано ва шукуроналар бўлсин. Бу никоҳ бизларни фаҳшдан, зинодан сақловчи ҳалол билан ҳаромни ажратиб турувчи чегара тўсиқдир. “Никоҳланиш менинг суннатимдир, бас ким суннатимдан юз ўгирса, биздан эмас”, деб никоҳ билан оила қурушга даъват қилган хақ пайғамбаримиз ҳазрат Муҳаммад Мустафо саллоллоху алайхи васалам га саломларимиз бўлсин. Никоҳ муқаддас ришта бўлиб, бир оила бир жамиятни вужудга келиши демакдир. Никоҳни баъзи ҳолларда қийинчилик, етишмовчиликка сабаб бўлади, деб гумон қиладиган инсонлар ҳам учраб тўради. Аксинча, никоҳ туфайли инсонни ризқи ва давлати зиёда бўлади.

 

ҚЎШНИЧИЛИК ОДОБЛАРИ

Муқаддас ислом дини инсонларни ўзаро бир бирлари билан дўстликда, ҳамжиҳатликда, меҳр-оқибатда яшашга тарғиб қилади. Бу билан жамият аъзолари ўртасида аҳиллик, дўстлик, ҳурмат иззат каби ахлоқий фазилатлар камол топиб, жамият тараққиёти ва равнақига жуда катта ижобий таъсир кўрсатади. Шунингдек, жамиятда маънавий-аҳлоқий муҳит барқарорлиги таъминланади. Шундай алоқалардан бири қўшничилик алоқаларидир.

 

ОИЛАВИЙ ҲАЁТ САОДАТДИР

Пайғамбаримиз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: Эй йигитлар жамоаси, сиздан ким никоҳга қодир бўлса, уйлансин. Албатта у кўзни тўсувчи ва фаржни сақловчидир. Ким қодир бўлмаса, рўзани лозим тутсин, бу унинг учун бичилишдир, дея марҳамат қилганлар.

 

Қайнона – келин аҳиллиги оила тинчлиги демакдир

Оила инсоннинг дунёвий саодатини таъминловчи қўрғондир. Оилада доимо тинчлик ва тотувлик давом етиши учун ер ва хотин, қайнона ва келин ўзларининг вазифа ва бурчларини тўлиқ адо етиб боришлари лозим. Зеро, оила фақат ер-хотиндангина иборат емас, уларнинг ота-оналари ва фарзандлари ҳам шу оианинг аъзолари саналади. Шунга биноан, шариатимизда қайнота ва қайнона куёв ёки келинга нисбатан қандай мақомда туриши ҳам баён етилган.

 

Оила аъзоларнинг ҳуқуқ ва мажбуриятлари

Оилада фарзандларнинг ҳуқуқлари ҳимоя қилинган бўлиб, бу ҳуқуқлар уларнинг ота-оналари ёки яқин қариндошлари, яшаётган жамиятларига вазифа қилиб юклатилган. Бу ҳақларни адо этиш вожиб бўлиб, фарзандларнинг қандай ҳуқуқлари бор? деган саволга уламоларимиз қуйидагиларни зикр қиладилар:

  1. Насаб. Никоҳнинг асл мақсадларидан бири ҳам наслу насабни сақлашдир. Бусиз оила ҳам, жамият ҳам бўлмайди. Фарзанднинг ота-онаси никоҳдан ўтган, ҳалол-пок яшагандагина насаби аниқ ва пок бўлади.
  2. Бўлажак фарзандга муносиб она ва ота танлаш. Ислом бола ҳақида у ҳали дунёга келмасдан анча олдин, оила қуришга тайёргарлик кўрилаётган пайтдан бошлаб қайғура бошлайди. “Талхийс” номли китобда Оиша (р.анҳо)дан ривоят қилинган қуйидаги ҳадис келтирилган:

 
 
 
Ўқиш учун ушбу тугмани босинг