Мазхабсизликни даъво қилаётганларнинг сўзларидан бири бу “Такфир” яъни кофирга чиқариш масаласидир. Бу сўз амални иймон номи остига киритиш рукнидан келиб чиқган. Уларнинг далиллари қуръон-каримдаги “Ўша Аллоҳ таолонинг нозил қилган оятлари билан хукм қилмаган одам кофир бўлади” деган оятни келтиришади. Лекин бу оят-каримадаги “кофир бўлади” деган жумла, куфр сўзининг иккинчи мажозий маъносида гуноҳкор бўлади деб келтирилган.

Чунки бундай бўлишига сабаб бошқа оятларда “Аллоҳ таолонинг нозил қилган оятлари билан хукм қилмаган одам фожир (гуноҳкор) бўлади” деган маънолар хам келган. Араблар дехқонни хам кофир деб номлайди, сабаби уруғни ерга ёширгани учун. Куфр сўзи хам икки хил бўлади: Миллатдан чиқарадиган ва гуноҳкор қиладиган куфрлар. Миллатдан чиқарадиган куфр очиқ-ойдин куфр сўзини айтиб, куфр ишларини қилган ва буни ўзи тан олиши миллатдан чиқарадиган кофир бўлади. Гуноҳкор бўладиган куфр эса масалан гуноҳи-кабираларни қилган одам уни халол санамаса, у инсон гуноҳкор бўлади, лекин миллатдан чиқадиган кофир бўлмайди. Шунинг учун Ибн Нужайим (р.а) “Агар бир одамдан юздан тўқсон тўққиз фоизи куфрга нисбат берса-ю, бир фоизи мусулмонликга нисбат берса, у инсонни мусулмон. Уни кофирга чиқармайлик балки мусулмонликга нисбат берайлик” деганлар.
Бугун арзимас нарса масалан гуноҳ-у кабира қилган, намоз ўқимаган, рўза тутмаган инсонни иймондан чиқариш осон бўлиб қолди. Аслида бу осон нарса эмас. Бизнинг эътиқодимизда “Амал иймон остига кирмайди” лекин унинг одоблари хисобланади. Иймон остига кирадиган бу қалбдан тасдиқ қилишлик ва тилда иқрор бўлмоқдир.

Жаҳонгирхон Аброров манбалар асосида