Alloma Az-Zamaxshariy va Al-Kashshof tafsiri
To‘liq ismi Abul Qosim Mahmud ibn Umar ibn Muhammad ibn Umar al-Xorazmiy az-Zamaxshariy bo‘lib, tafsir, hadis, nahv, tilshunoslik va bayon ilmining buyuk imomi. Mahmud Az-Zamaxshariy 467 hijriy sananing Rajab oyida chorshanba kuni, melodiy hisob bilan 1074 yilda Zamaxsharda tavallud topganlar. Hayotlari davomida bir necha marta Makkai mukarramaga borib, bir qancha muddat Masjidul harom yaqinida istiqomat qilganlari tufayli Jorulloh (Allohning qo‘shnisi) degan nomga sazovor bo‘lganlar.
Imom Buxoriy mufassir sifatida
Hadis ilmi faqatgina hadislarni to‘plash, roviylar haqida so‘z yuritish, hadislarni sahih va sahih emasga ajratishdangina iborat bo‘lmay, balki butun bir din ilmidir. Hadislarni ildiz-ildizigacha o‘rgangan kishi muhaddisgina bo‘lib qolmaydi, balki muhaddis, mufassir, faqih, aqoid ilmi bilimdoni, lug‘at ilmi mutaxassisi va borinki, islom ilmlarining barcha jabhalarini o‘zida mujassam etadi. Imom Buxoriy rahmatullohi alayh ana shunday barcha ilmlarda mohir edi.
Hizbut-tahrir al-islomiy tashkilotining moliyaviy manbalari.
Ma'lumotlarga ko‘ra, “Hizbut-tahrir”ning asosiy homiylari sifatida ayrim davlatlarda joylashgan, o‘z siyosiy maqsadlarini ko‘zlagan ba'zi tashkilotlar moliyashtirib turishini keltirib o‘tish mumkin. Bundan tashqari har bir jamoa a'zosi o‘zining oylik daromadidan 10% miqdorida mablag‘ ajratib turadi. Ayrim kuzatuvchilarning xulosalariga ko‘ra, hizbning boshqaruv vakilligini ular bilan doimiy aloqada bo‘lgan terrorchilik tashkilotlari ham qo‘llab-quvvatlamoqda. Ayni paytda, jamoa a'zolari tomonidan “xazina”ni boyitish uchun istalgan boshqa mablag‘lar (adabiyot sotuvi, tijorat tuzilmalari va partiya tarafdorlari bo‘lgan alohida shaxslarning ixtiyoriy ajratmalari va boshqalar) tashkil etilishi mumkin.
FIQHIY VA AQIDAVIY MAZHABLARNI ADASHTIRMAYLIK.
Alloh taologa hamdu sanolar va Paygambarimiz Muxammad sollaallohu alayhi vassalam va ul zotning ahli baytlari xamda as'hobi kiromlariga durudu salavot va salomlar bo‘lsin!
Darvin nazariyasini inkor qiluvchi ilmiy haqiqatlar
«Ey mo‘minlar! So‘zlarimni yaxshilab eshitingiz, yaxshi anglangiz va yaxshi muhofaza etingiz. Rabbingiz birdir. Otangiz birdir. Barchangiz Odamdansiz. Odam esa tuproqdandir. Hech kimning boshqalardan ustunligi yo‘qdir. Sharaf va ustunlik faqat fazilat iladir».
(Payg‘ambarimiz Muhammad sollalohu alayhi vassalamning Vado xutbalaridan).
Imom Moturidiyga qanday unvonlar berilgan?
Ilgari musulmonlar ayrim ulamolarni ulug‘lab, “Shayxul Islom” (Islom dini shayxi), “Faxrul Islom” (Islom dini faxri), “Hujjatul Islom” (Islom dini hujjati), “Najmul ulamo” (Ulamolar yulduzi), “Muftiy saqolayn” (Insu-jin muftiysi), “Lisonul mutakallimiyn” (Mutakallimlarning so‘zlovchi tili) kabi unvonlar bilan ataganlar. Bunday atash aslo mubolag‘a bo‘lmagan. Balki u muhtaram ulamolar haqiqatdan ushbu unvonlarga loyiq bo‘lganlar. Masalan, “Shamsul aimma” (Imomlar quyoshi) unvoni berilgan Saraxsiy rahmatullohi alayh o‘n ikki ming risolani yod olgani naql qilingan.
“Sahihul Buxoriy”dagi fiqhiy qarashlar
Butun Islom olamida Qur'oni karimdan keyingi manba deb tan olingan “Al-Jomi' as-Sahih” hadis to‘plami Imom Buxoriyning uzoq yillik mehnatining samarasi bo‘lib, sahih hadislar bilan birgalikda shariatdagi nafis durdonalarni ham o‘z ichiga qamrab olgan. Shulardan biri, Imom Buxoriyning ushbu asari Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning hadislaridan fiqhiy hukmlarni chiqarib olishda ko‘pgina foydalarni o‘zida mujassam etgan. Imom Buxoriy bu foydalarni ko‘proq “Sahihul Buxoriy”ning boblari uchun tuzilgan sarlavhalarda joylashtirdi. Bundan ma'lum bo‘ladiki, u kishi fiqh ilmida ham teran bilim egasi bo‘lgan. Bular Imom Buxoriyning fiqh ilmida va hukmlarni chiqarib olishda mustaqil xolatda ijtihod qilganiga dalil bo‘ladi. Albatta bu borada o‘zidan oldin yashab o‘tgan Imom Molik, Imom Ahmad ibn Hanbal, Sufyon Savriy va Avzo'iy kabi mujtahid imomlarning fiqhiy yo‘nalishdagi qilgan ijtihodlaridan foydalangan. Bu borada yuqoridagi va boshqa mujtahid imomlarning qilgan ijtihodlarini ham o‘rgangan. O‘zidan keyingi ulamolardan Ya'qub ibn Ibrohim Davroqiy Imom Buxoriyning shariat qonunlaridagi o‘rnini bildirib shunday degan: “Muhammad ibn Ismoil bu ummatning faqihidir”. Is'hoq ibn Rohavayh: “Ey hadis ilmi jamoasi! Bu o‘spirin yigitga e'tibor berib, undan hadis yozib olinglar. Chunki u kishi Hasan Basriy zamonlarida bo‘lganida edi, albatta uning hadis va fiqhdagi ilmiga odamlarning ehtiyoji tushar edi”, deb Imom Buxoriyni olqishlagan.
Molik ibn Dinor
Mashhur tobe'iy, yetuk olim, taqvodor inson Molik ibn Dinor ko‘p sahobalar ichida, ulardan ibrat olib ulg‘aydi. Otasi Dinor kitob va nomalarni qalam haqi evaziga yozar, shu ishdan kelgan daromad bilan tirikchilik qilardi. Butun umri eski, yamoq kiyimlarda, obi yovg‘on bilan o‘tgan bo‘lsa ham, biror marta nolimagan sabrli kishi edi.
Qabriston – ibratxonadir
Dinimizda targ‘ib qilingan amallardan biri bu qabristonlarni ziyorat qilishdir. Payg‘ambar sollallohu alayhi va sallam:
عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ بُرَيْدَةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- « قَدْ كُنْتُ نَهَيْتُكُمْ عَنْ زِيَارَةِ الْقُبُورِ فَقَدْ أُذِنَ لِمُحَمَّدٍ فِى زِيَارَةِ قَبْرِ أُمِّهِ فَزُورُوهَا فَإِنَّهَا تُذَكِّرُ الآخِرَةَ »
Amal va iymon haqidagi bahslar tahlili
Ulamolar lafziy ixtilof qilingan masalalarni muolaja qilishga va ularning natijalarini batafsil yoritishga doimo harakat qilib kelganlar. Ana shunday lafziy ixtilof qilingan masalalardan biri amal va imon masalasidir.
