Atoqli turk olimi Fuat Sezgin Afrika, Osiyo va Yevropa xaritalari dastlab musulmonlar tomonidan tuzilgani, ularning mualliflari yevropaliklar degan fikr noto‘g‘ri ekanini ta'kidladi, deb yozadi “Anadolu” agentligi.

26 yil davomida bu masalani o‘rgangan olim shunday dedi: “Men tadqiqotni boshlaganimda, bizdagi barcha xaritalarni yevropaliklar yaratgan deb o‘yladim... Bu fikr Yevropada ham, islom olamida ham keng tarqalgan.     Biroq, biz bu qanchalik qiyinligini unutdik. Geografik koordinatalarni aks ettiruvchi aniq xaritani yaratish juda uzoq ishdir. Masalan, inglizlar 18-19-asrlarda Avstraliya xaritasini chizishni boshladilar.

Ular o‘z flotining barcha imkoniyatlaridan foydalangan, ammo bu ishni bajarish uchun ularga taxminan 200 yil kerak bo‘lgan. Ushbu muammolarni muhokama qilayotgan tadqiqotchilar hech qachon bunday qiyinchiliklarni hisobga olishmagan. Biroq, ular O‘rta yer dengizi yoki Qora dengizning xaritalarini tuzish juda jiddiy bilim talab qilishini ta'kidlamaydilar, buning uchun kenglik va uzunlikni bilish kerak edi va buni hisoblash juda qiyin”.

Olim Amerikaga aynan musulmonlar birinchi tashrif buyurganiga ishonch hosil qildi: “Geografiya, kenglik va uzunlik tarixchisi sifatida men uchun xaritalar muhim, men ularga tayanaman. Amerikaga musulmonlar yetib kelganiga to‘liq aminman. Ular bir necha yuz yil davomida dunyoning bu qismini xaritalash ustida ishlaganlar”.

Vasko da Gama musulmon xaritalari tufayli Hindistonga ham yetib bora olganini ta'kidlagan Fuat Sezgin buni o‘zi ham isbotlashi mumkinligini ta'kidladi: “Vasko da Gama Portugaliyaga qaytganidan so‘ng Afrika va Hind okeanining zamonaviy xaritasi chop etildi. Endi uni Vasko da Gama ma'lumotlariga asoslanib 2-3 oy ichida portugal geograflari chizgan deb da'vo qilinmoqda... Buni aytadigan odamlarning kartografiyadan bilimlari yo‘q. Bunday xaritalarni 500 yildan keyin ham yaratib bo‘lmaydi. Va bu noto‘g‘ri ma'lumot butun dunyoga tarqaldi”.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati