Biz doimo buyuk ajdodlarimiz, ulug‘ allomalarimiz va avliyolarimiz bilan faxrlanamiz. Lekin har-doim ham “Bu ulug‘ zotlar qanday qilib bunday darajaga erishdi?” degan savolni o‘zimizga bermaymiz. Buyuk olimlar, aziz avliyolar ham onadan tug‘ilgan. O‘zlarining sa'y-harakati bilan ulug‘ maqomlarga erishadi.

Quroni Karimning Yunus surasi 62-oyatida marQamat kilinadi: “Ogoh bo‘lingkim, Allohning do‘stlariga xavf yo‘qdir va ular xafa ham bo‘lmaslar”. Ana shunday Allohning do‘stlaridan biri Shayx Xudoydod Valiydirlar. U kishi 866 hijriy (1461-1462 milodiy) yilda Navoiy viloyatiga qarashli Karmana tumani Saranj qishlog‘ida tug‘ilgan. Yoshligidan ilmu-irfonga oshno bo‘lgan. Shariat ilimlarini puxta egallab, yetuk olim darajasiga ko‘tarilgan. Forsiy va turk tillarida g‘azallar bitib, xalqni ma'rifatga davat etgan. Keyinchalik u kishining karomatlari o‘z zamonasining podshoxlarigacha yetib borgan. Shayboniyxon, Jonibek Sulton, Bobur Mirzo kabi hukumdorlar u kishini o‘zlariga ustoz deb bilib, maslahatlariga amal qilishgan.

         Shayx Xudoydod Valiyning shogirdlaridan birining aytishicha, “U kishining axloqlari nihoyatda go‘zal edi, barcha kishilar-qul va ozod, turku-fors, arabu-ajam u kishining nazdida barobar edi. Hamma u kishiga sharaflar va ehtirom ko‘rsatar edi. U kishi o‘ar yili ariq qazib, tashlandiq yerlarni yaroqli holatga keltirib, ekin ekar edilar. Yig‘im terim paytida hosilni birovga topshirib, muhtoj fuqorolarga tarqatar edilar.

         Shayx Xudoydod Valiy karomatlari zohir bo‘lgan avliyo zot edilar. Ellikdan ziyod shogirdlarini kamolot maqomiga yetkazib tarbiya qilganlar.

Shayx Xudoydod Valiy 939 hijriy (1532-milodiy) yilda vafot etgan. Samarqand viloyati Jomboy tumani, G‘azira qishlog‘ida dafn qilinganlar. Keyingi yillarda u kishini muborak maqbaralari davlatimiz tomonidan obod qilindi. Hozirgi vaqtda fayzli bir ziyoratgohga aylantirilgan.

 Anvar NAZAROV – Kattaqo‘rg‘on shahar “Muxammad Naqibbek” jome masjidi imom xatibi