O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Samarqand viloyati vakilligi
w w w . s a m m u s l i m . u z

Долзарб мавзу

Terrorizm va ekstremizm yoshlarimiz kelajagiga tahdiddir

 
 

Bugun musulmon olamida murakkab ijtimoiy-siyosiy jarayonlar kechmoqda. Yaqin Sharq va boshqa hududlardagi qator mamlakatlar chuqur siyosiy tanglik, ijtimoiy va iqtisodiy beqarorlik va qurolli to‘qnashuvlarni boshidan kechirmoqda. Mazkur hududlarda go‘yoki haqiqiy “islomiy davlat” qurish shiori ostida ochiqdan-ochiq zo‘ravonlik, insoniylikka zid vahshiyliklarga asoslangan amallarga qo‘l urayotgan turli guruh va jamoalar urchib ketdi. Ushbu holat davlatning katta yoki kichikligi, dini va millatidan qat'iy nazar, tinchlik va barqarorlik naqadar aziz ne'mat ekanini yana bir bor isbotlab bermoqda.So‘nggi yillarda aqidaparast oqimlar yoshlar ichidagi faoliyatini mehnat migrantlarini ta'sir doirasiga olish, “hujralar” tashkil etish, din niqobidagi ekstremistik mazmundagi materiallarni elektron ko‘rinishda tarqatish, internet orqali targ‘ibot o‘tkazish kabi usullarda amalga oshirmoqda. Ayniqsa, internet tarmog‘ida o‘zini “Islom davlati” (ISHID), “Jabhat al-Nusra” deb atab olgan terroristik tashkilotlar go‘yoki islom ravnaqi yo‘lida kurashayotgan “mujohid birodarlar guruhi” ekani haqidagi targ‘ibot-tashviqot keng ko‘lamda olib borilayotgani, buning oqibatida dunyoning ko‘plab mamlakatlaridan musulmon yoshlar “hijrat” qilish va “jihod”da ishtirok etib da'vosida Suriya va Iroq hududiga borib, ushbu guruh safiga borib qo‘shilayotganining guvohi bo‘lmoqdamiz.

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilgan hadisda aytiladi: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam dedilar: “Alloh dedi: “Uch (kishi) borki, Qiyomat kuni men ularga xusumatchiman: Mening nomim bilan (ahd) berib, keyin hiyonat qilgan kishi; hur odamni sotib, pulini yegan kishi; ishchi yollab, undan (ishni) to‘la talab qilib olib, haqini bermagan kishi”.

Qur'oni Karimda aynan shunday holatlar haqida “Zulm (nohaqlik) qilganlarga suyanmangiz, toki sizlarga (do‘zaxdan) olov yetmasin!” (“Hud” surasi, 113-oyat), deyilgan.

Hozir ISHID tarkibida aldangan yoshlar juda ko‘p. Ular “kofirlarga qarshi jihod qilyapmiz, orzuimiz jannat”, deyishyapti-ku, ammo musulmonlarni qatl etib, og‘ir gunohga botmoqda. Biz bunday nobakorlikning oldini olishimiz darkor”, deb ta'kidlagan.Aslida “hijrat” lug‘atda “ko‘chish, biron narsadan ajrash, tark etish” ma'nolarini anglatadi. Istilohda Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam boshchiliklaridagi bir guruh musulmonlar jamoasining Quraysh taziyqidan qutilish maqsadida Makkadan Madinaga ko‘chib o‘tishlariga hijrat deyiladi.

Aqidaparastlar yoshlarni avrab, islom diyori bo‘lgan, azon aytiladigan, juma va hayit namozlari o‘qiladigan, umuman, islomning besh arkonlari emin-erkin ado etilib, musulmonchilik amalda bo‘lgan va fuqarolar tinchlik-xotirjamlikda hayot kechirayotgan Vatanini tark etishga targ‘ib qilmoqda. Vaholanki, o‘z yurtini tashlab, o‘zga yurtlarda sarson-sargardon yurish, manqurt shaxslar bilan birlashib, kindik qoni to‘kilgan yurtiga qarshi qurol ko‘tarish ayni islom ta'limotiga zid ishdir. Insonlarni tinch va osoyishta diyordan din nomidan qotilliklar oshkora qilinayotgan fitna makonlariga chorlashdek qabih ish hech qachon “Xijrat” bo‘la olmaydi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam hadisi sharifda: “Haqiqiy muhojir Alloh va Rasuli qaytargan narsadan hijrat qilgan (qaytgan) musulmondir” deb marhamat qilganlar. Islom dini Vatanga hiyonat, qotillik, buzg‘unchilik, o‘zini o‘zi o‘ldirish, o‘zgalarga zum qilish, ota-onaga oq bo‘lish kabilardan qat'iy qaytaradi.

“Jihod” so‘zi lug‘atda kishining o‘z maqsadiga erishish yo‘lida bor imkoniyatlarini ishga solib, qattiq harakat kilishi ma'nosini anglatadi. Darsini o‘zlashtirish uchun barcha imkoniyatlarini ishga solib harakat kilayotgan o‘smir mujtaxid talaba deb ataladi. Binobarin, uni ilmiy jihod kilmokda desa bo‘ladi. Istilohda dini, vatani, oilasi, obro‘si va moli himoyasini shariat ruxsat bergan yo‘llar bilan amalga oshirishni anglatadi.

Kishining o‘z vatanini bosqinchilardan, isyonkorlardan himoya qilishi ham ayni jihoddir. Hadisda insonning o‘z nafsi yomonliklariga qarshi turishi, yaxshiliklarga intilishi katta jihod ekanligi ta'kidlanadi. Imom Buxoriy rivoyat kilgan hadisda aytiladi: “Bir kishi Rasululloh sollallohu alayxi vasallamning huzurlariga u zotdan jihodga izn so‘rab keldi. Shunda u zot unga: “Sening ota-onang bormi?” dedilar. “Ha”, dedi. “Bas, ikkovlari (xizmati)da jihod qil!” dedilar”.

Din niqobidagi ekstremizm dunyodagi deyarli barcha mamlakatlarda shaxs, jamiyat va davlatning hayotiy muhim manfaaatlariga tahdid solib kelmoqda. Jumladan, din niqobidagi ekstremistik oqim tarkibiga kirib qolgan shaxs: oilasi, qarindosh-urug‘lari va yaqin insonlaridan mahrum bo‘ladi; Jamiyatdagi ijtimoiy mavqeini yo‘qotadi, chuqur ilm olish, yaxshi kasb egas bo‘lish va hayotda munosib o‘rin egallash imkoniyatlaridan ayriladi. O‘z navbatida, din niqobidagi ekstremistik g‘oya va yot diniy qarashlarning jamiyatdagi ijtimoiy-ma'naviy muhit va tadrijiy rivojlanishga zararli ta'siri esa yoshlar xorijiy yurtlarga chiqib ketishi oqibatida jamiyatning birlamchi bo‘g‘ini bo‘lgan oilalarda parokandalik yuzaga keladi, farzandlar tarbiyasiz, oilalar esa boquvchisiz qoladi; jamiyatda an'anaviy qadriyatlarni avloddan avlodga uzatish tizimi va tadrijiy rivojlanish jarayoni buziladi, mazkur jamiyatda asrlar osha muhim o‘rin tutgan milliy, madaniy, tarixiy qadriyatlar ahamiyatini yo‘qotishi oqibatida ma'naviyat pasayadi;

Xorijga ish axtarib ketgan ayrim yoshlarimiz din niqobidagi ekstremistik oqim a'zolarining ta'siriga tushib, yurtga qaytgandan so‘ng yon-atrofdagilardan “jamoat” tuzishga, ularni “hijrat”ga olib chiqishga qaratilgan harakatlar sodir etayotgani kuzatilmoqda. Albatta, ish joyi tanlash huquqi har kim uchun kafolatlangan, biroq hozirda ayrim xorijga ketganlarning odam savdosi qurboniga aylanib qolayotgani, xoru zor bo‘lib, biron narsa orttirib qaytish o‘rniga boridan ham ayrilib kelayotani ham bor gap. Eng yomoni pul topish istagida xorijga ketganlarning ba'zilari chet eldagi yasama “din da'vatchilari”ning qarmog‘iga ilinib, soxta “hijrat” va “jihod” da'vatlariga uchayotgani, uch-to‘rt so‘m uchun Suriya, Afg‘oniston kabi kabi nizo va urush o‘choqlarida qo‘llarini qonga belab, o‘z ona-yurtiga qurol o‘qtalish darajasidagi manqurtga aylanib qolayotgani bu masalaga jiddiy e'tibor qaratish lozimligini taqozo qilmoqda. U yerlarda diydasi qotgan jallodlarga aylangan bu johillar yurtiga qurol o‘qtalib o‘z xalqi, ota-onasi va dindoshlariga tahdid bilan dag‘dag‘a qilishdek tubanlikka yuz tutyaptilar.

Vaziyatning bunday tahlikali o‘zgarib borishi respublikamizda barcha jonkuyar fuqarolaridan hushyorlik va ogohlikni keskin oshirishlarini taqozo etadi. Tinchlikni saqlash xushyorlik va ogohlikni talab qiladi. Afsuski, hayotimizda sodir bo‘layotgan noqonuniy xatti-harakatlarni ko‘rib ko‘rmaslikka oladigan, tinchlikni saqlash faqat davlatning ishi deb o‘ylaydiganlar, farzandlarining tarbiyasi bilan qiziqmaydigan ota-onalar ham borligini qayd etish lozim. Vatan oiladan boshlanadi. Oilada tinchlik bo‘lsa, mahalla, qishloq, shahar, viloyat va nihoyat mamlakatda osoyishtalik bo‘ladi, yurt ravnaq topadi. Buning uchun esa, bugungi kunda farzandlarimizning ilmiy saviyalari, ayniqsa dunyoviy ilmlari bilan barobar darajada, Islom dini ilmlari bilan ham ma'naviy qurollantirib borishimiz lozim. Chunki bu bugungi kundagi e'tiqodiy muammolarning yechimi bo‘lishi bilan ahamiyatli, dolzarb va asosiy vazifalaridan biri bo‘lib qolmoqda. Shuningdek, kasbu-xunarlari bilan axloqiy fazilatlarini ham o‘stirib borishimiz muhim vazifamizdir.

 Yosh avlodning turli yot oqimlar ta'siriga tushib qolishini oldini olish to‘g‘risida g‘amxo‘rlik faqat hukumatimiz yoki ta'lim muassasalarining vazifasi emas, balki har bir ota-onaning ham muhim burchlaridan biridir. Buning uchun esa har bir ota-ona muqaddas dinimiz ta'limotlarini e'tirof etilgan manbalar asosida o‘zlari ham yaxshi bilish barobarida farzandlariga ham o‘rgatishlari lozimdir.

X.Xaytboyev

Yangibozor tumani “Said Kuchak bobo” masjidi imom-xatibi


Kiritilgan vaqti: 30/03/2021 08:34;   Ko‘rilganligi: 911
 
Material manzili: https://www.sammuslim.uz/oz/articles/actual/terrorizm-va-ekstremizm-yoshlarimiz-kelajagiga-tahdiddir
Chop etilgan vaqti: 28/03/2024 23:01
 
 
O‘qish uchun ushbu tugmani bosing