Maqolalar

Ba'zi bilimsizlarning «Kalom ilmini o‘rganish bid'at», deb aytgan so‘zlariga raddiya

Ulardan biri: «Bu ilmni o‘rganish bid'atdir. Sahobalar va tobe'inlarning zamonida bo‘lmagan», deb aytadi. Bu gapni «Illat (sabab) bo‘lmagani uchun uning hukmi bo‘lmagan», deb rad etaman. Ya'ni, u zotlarning bu ilmni o‘rganmaganlarining ikki e'tibori bor:

 

DUNYONING YARATILISHI

Dunyo yaratilayotgan vaqtda osmon tutundan iborat bo‘lganligi Quroni karimning “Fussilat” surasidagi 9-11 oyatlaridan bilinadi. Hozirgi ulamolar dunyoning yaratilishi haqida turli fikrlarni ilgari surganlar. Jumladan, astronom olim ser Jeyms Jins shunday   deydi: “Borliq yaratilishidan avval undagi moddalar gazdan iborat bo‘lgan va shu gazlarning o‘zaro birikishi natijasida sayyoralar kelib chiqqan”.

 

QAYSI BIRI AFZAL?: RA'Y AHLI VA HADIS AHLI

سئل أبو الحسن الرستغفني الحنفي تلميذ علم الهدى أبي منصور الماتريدي عن أصحاب الرأي وأصحاب الحديث؛ أي الفريقين أفضل؟ فقال:

 

TAVASSUL MASALASI HAQIDA

Soxta salafiylarning tanoquzotlaridan:
"Ularning nazdida tavassul katta shirk va Allohdan boshqaga ibodat qilish hisoblanadi. Ular shu gaplari bilan tavassulga yangi taqsimlashni ixtiro qiladilar va bu ularning nazdida ikki qismdir.
1- Tiriklar va solih amallar bilan tavassul qilish joiz.
2- O‘liklar bilan tavassul qilish shirk."

 

SAFAR DUOLARI

Kishi safar qilishga otlanar ekan, uning ushbu safardan bir qancha orzu-umidlari bo‘ladi. Uning qalbida xursandchilik, hayajonlanish va shu bilan birga, xavfsirash, g‘amginlik kabi holatlar yuzaga keladi. Oilasidan, yoru-birodarlaridan uzoqda bo‘lishni o‘ylab, beixtiyor kishining ko‘nglida bir oz xavotir, ularning xayrda, ofiyatda bo‘lishlarini xohlash, safar qiyinchiliklarini tasavvur qilish, o‘z oilasiga sog‘-omon qaytishni istash kabi holatlar paydo bo‘lishi tabiiy.

 

Oz uxlash solih zotlarning odatidandir

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Ommatan musulmonlarga, xususan tolibi ilmlarga vaqtlarini ko‘p uxlash bilan zoye qilib yubormasliklari lozim bo‘ladi. Bunda Nabiy sollallohu alayhi vasallam va sahobai kiromlarga iqtido qilishlik bor. Alloh taolo aytadi: «(Ey Muhammad alayhissalotu vassalom), albatta Parvardigoringiz siz va siz bilan birga bo‘lgan kishilardan iborat toifa (ya'ni, sahobalaringiz goho) kechaning uchdan ikkisidan ozrog‘ida, (goho) uning yarmida va (goho) uchdan birida (bedor bo‘lib, namozda) turishlaringizni bilur» (Muzzamil surasi, 20-oyat).

 

ALLOH VA'DASIGA XILOF QILMAYDI

Jabroil alayhis salom Rasululloh sallollohu alayhi va sallam bilan kunduzi ma'lum vaqtda uchrashishga va'dalashdilar. Ammo o‘sha vaqt kelganida kelmadilar. Rasululloh sallollohu alayhi va sallamning qo‘llarida aso bor edi. Asoni irg‘itib yuborib dedilar:
“Alloh va Uning elchilari va'dasiga xilof qilishmaydi!”.
So‘ngra uyoq-buyoqqa qaradilar. O‘rindiqlari ostida kichkina kuchukcha bor ekan. Rasululloh sallollohu alayhi va sallam so‘radilar:
-Ey Oisha! Bu kuchukcha qachon kirib qoldi bu yerga?
-Allohga qasamki, bilmayman.

 

QUR'ONI KARIMNING NOZIL BO‘LA BOSHLASHI

Makka. Xiro g‘ori. Payg‘ambarimiz Muhammad alayhissalom yolg‘iz ibodat qilmoqdalar. Shu choq Alaq surasining ayrim oyatlari nozil bo‘la boshladi. Bu Quroni Karim nozil bo‘lishining avvali edi! Quron shu tariqa Alloh taolo tomonidan o‘z bandalariga nozil etila boshladi! Qur'oni Karimning nozil bo‘lishi 23 yil mobaynida davom etdi.

 

Rosululloh sollallohu alayhi vasallamning aql-zakovatlari o‘tkirligi va sezgi a'zolari kuchliligi.

Nabiyimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam hech bir inson zotiga nasib etmagan aqliy, fikriy va jismoniy quvvat bilan xoslangan edilar. U zot teran aql va fikr sohibi, o‘tkir fahm-farosat egasi, idroki tez, sezish qobiliyati kuchli shaxs bo‘lganlar. Ma'lumki, eshitish, ko‘rish, ta'm bilish, hidlash va ushlab bilish kabilar ma'lumot olish vositalari hisoblanadi. U zotning turish, o‘tirish, yurish, uxlash va boshqa holatlari mo‘tadil bo‘lib, go‘zal sifatlari va fazilatlari bilan qavmlari ichida ham, boshqalar orasida ko‘zga tashlanib turganlar. Buning ustiga Alloh taolo u zotga ilgari bilmagan e'tiqodiy va amaliy ilmlarni o‘rgatdi. Bu ilmlar tahsil olish, mutoala qilish, o‘z ustida ishlash mahsuli emas, balki Alloh taolo u zotning qalbi, aqli va ongiga indirishi natijasida hosil bo‘lgan. Basirati va farosati haddan ziyod o‘tkirligiga hamma tan berardi. Bir qarashdayoq har bir ishning mohiyatini darhol tushunib yetar, uzoq o‘ylanib, xayol surib o‘tirmas edilar. Yulduz o‘z nuri bilan qorong‘ulikni yoritganidek, u zot kuchli fahm-farosatlari bilan qalblardan voqif bo‘lar edilar. Ulug‘ tobe'in Vahb ibn Munabbih rohmatullohi alayh shunday deydi: «Ilgari nozil qilingan kitoblardan yetmishga yaqinini o‘qiganimda hammasida Rosulullohni odamlarning eng aqllisi deb yozilganiga shohid bo‘ldim». Shu kishidan keltirilgan boshqa bir rivoyatda: «Olam yaralganidan to intihosiga qadar tug‘ilajak jamiki odamlarga beriladigan aqlni u zotning aqliga taqqoslansa, dunyodagi qumlarning bir zarrasiga o‘xshab qoladi, xolos, deb yozilganini ko‘rdim», deyilgan.

 

IMOMI A'ZAM XULQLARI

Xalifa Rashid kunlarning birida Imom Abu Yusufga dedi:
— Abu Hanifaning xulqlarini menga tavsiflab bering.
U zot dedilar:

 

TASHRIF QOG‘OZI

Amirlikda taniqli ishbilarmon bilan jurnalistlar uchrashishdi. Unga jurnalistlardan biri savol berdi:
-Hayotingizdagi qiziqarli voqealardan gapirib bersangiz.
Ishbilarmon dedi:
"Bir kuni kechasi yuragim siqildi. Toza havoda aylanishni hohladim. Mahallada aylanib yurib masjidning ochiq eshigiga ko‘zim tushdi. Ikki rakat namoz o‘qishimdan meni nima to‘sadi?! Ichkariga kir forig‘ bo‘lgach unga dedim:
-Bilishimcha boshingizga tashvish tushgan ko‘rinadi. Nima tashvishingiz bor?dim. Ichkarida bir kishiga ko‘zim tushdi. U qo‘llarini ochib Allohga duo qilib zorlanar edi. Bildimki, uning boshiga tashvish tushgan. U kishi duosidan

 

Raddiya Fotiha surasidan keyin “ omin ” ni maxfiy aytish

To‘rt mazhab ulamolarining nazdida namozda fotiha surasidan keyingi “omin” sunnat hisoblanadi.
Hanafiy va molikiy mazhabida namozxon “omin” ni ovoz chiqarmay, o‘zi eshitadigan darajada aytadi.
Buni hukmi barcha fiqhiy kitoblarimizda bayon qilingan.
Hanafiy va molikiy mazhabida “omin” ni mahfiy aytish sunnatligi aytilgan bo‘lsa, shofeiy va hanbaliy mazhablarida jahriy (ovoz chiqarib) aytish sunnatligi ta'kidlangan.

 
 
 
O‘qish uchun ushbu tugmani bosing